وب سایت یاسر هشترخانی وبسایت حقوقی دکتر یاسر هشترخانی یاسر | کتری حقوق بین الملل از دانشگاه فارابی|
مقالات مرتبط
دکتر یاسر هشترخانی در یادداشتی درباره قراراد (License) می‌نویسد: در قراردادهای (License)، یکی از راهکارهایی که به طور معمول برای بازداشتن لیسانس گیرنده از اقامه دعوای بی اعتباری در قرارداد مورد استفاده قرار می‌گیرد، استفاده از شرط عدم چالش (No-Challenge) است. به موجب این شرط، لیسانس گیرنده متعهد می‌شود که اعتبار پروانه اختراع (Patent) را زیر سؤال نبرد. به طور معمول اعتبار این شرط محدود به مدت قراردادلیسانس است، هرچند در برخی موارد در قرارداد اینگونه پیش بینی می‌شود که خاتمه قرارداد، تأثیری دراعتبار این شرط ندارد.
در قراردادهای لیسانس، اعطای لیسانس فرعی توسط لیسانس گیرنده، در حالی که به موجب قرارداد از این کار منع شده است، نقض قرارداد محسوب می‌شود و موجد حق فسخ برای لیسانس دهنده است. در معروف‌ترین دعوایی که در این زمینه مطرح شده است، شرکت خواهان لیسانسی به شرکت «شل» اعطا کرده بود، که موضوع آن ماده شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی بود.
یکی از شرایط اساسی در این قرارداد عبارت بود از منع لیسانس گیرنده از اعطای لیسانس‌های فرعی. پس از گذشت سال‌ها، شل تصمیم گرفت تا کالای مورد نظر را خود در آمریکا تولید نکرده و انجام این امر را به شرکت دیگری محول نماید. شرکت اخیر قادر به ساخت این محصول و نیز تمایل داشت تا این محصول را به عنوان یکی از اجزای محصولی که خود قصد عرضه آن را به بازار داشت، مورد استفاده قرار دهد.
به این منظور، شرکت یونیون کرباید ابتدا با شرکت خواهان وارد مذاکره شد تا در خصوص همان پروانه اختراع، تحصیل لیسانس نماید اما شرکت خواهان از اعطای لیسانس امتناع نمود. شرکت یونیون کارباید و شل وارد ترتیبات قراردادی شدند که به موجب آن، شل محصول تولید شده توسط یونیون کارباید را می‌خرید و سپس دوباره آن را به وی می‌فروخت تا در محصول جدیدش مورد استفاده قرار دهد. به این ترتیب مالکیت کالاهای موصوف، بدون این که از محل تولید جابجا شود، سه بار تغییر می‌یافت.
شرکت خواهان علیه شرکت شل اقامه دعوا کرد، بر این مبنا که شرکت شل قرارداد لیسانس فی‌مابین را که حاوی شرط صریحی در حقوق منع وی از اعطای لیسانس فرعی بوده است، نقض کرده است. قاضی دادگاه با صدور رأی به نفع خواهان، چنین اظهارنظر کرد که قرارداد بین شل و یونیون کارباید، ناقض قرارداد بین خواهان و شل است. این تصمیم مبتنی بر این عقیده است که قراردادلیسانس، تنسیق کننده یک رابطه طولانی مدت است که بی‌تردید تعامل بین طرفین و اعتماد متقابل، یکی از اجزای ضروری آن است.
