حقوق کیفری یا حقوق جزا چیست و شامل چه مواردی میشود؟
حقوق کیفری: در هر جامعهای، امور ارزشمندی وجود دارد که خط قرمزهای آن کشور و اجتماع محسوب میشود و به عبارت دیگر، هر جامعه متشکل از ارزشهایی است که برای حفظ و نگهداری آن ارزشها تلاش میکند. برخی امور در تمام جوامع ارزشمند هستند؛ بهطور مثال جان و مال افراد در همهی کشورها و جوامع مهم تلقی میشوند و حفظ آنها از اساسیترین قوانین آن جامعه است. هر کس علیه این امور رفتاری مرتکب شود، خشم جامعه را برمیانگیزد و جامعه را وادار به واکنش میکند.
یک سری نکات درمورد جزا که باید به آن ها توجه شود:
- هرکس به طور غیرمجاز با انجام اعمالی از قبیل مخفی کردن دادهها، تغییر گذرواژه یا رمزنگاری دادهها مانع دسترسی اشخاص مجاز به دادهها یا سیستمهای رایانهای یا مخابراتی شود، به حبس یا یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
- هرکس به قصد به خطر انداختن امنیت، آسایش و امنیت عمومی اعمال مذکور هر سه نکته قبلی را علیه سامانههای رایانهای و مخابراتی که برایارائة خدمات ضروری عمومی به کار میروند، از قبیل خدمات درمانی، آب، برق،گاز، مخابرات، حمل و نقل و بانکداری مرتکب شود، به حبس از سه تا ده سالمحکوم خواهد شد.
- هركس به وسيله اوراق چاپي يا خطي يا به وسيله درج در روزنامه و جرايد يا نطق در مجامع يا به هر وسيله ديگر به كسي امري را صريحاً نسبت دهد يا آنها را منتشر نمايد كه مطابق قانون آن امر جرم محسوب ميشود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نمايد جز در مواردي كه موجب حد است به يك ماه تا يك سال حبس و تا (۷۴) ضربه شلاق يا يكي از آنها حسب مورد محكوم خواهد شد.(افترا لفظی جرمی مطلق است.)
- در خصوص نکته قبل در مواردي كه نشر آن امر اشاعه فحشا محسوب گردد هرچند بتواند صحت اسناد را ثابت نمايد مرتكب به مجازات مذكور محكوم خواهد شد.
- هركس به قصد اضرار به غير يا تشويش اذهان عمومي يا مقامات رسمي به وسيله نامه يا شكواييه يا مراسلات يا عرايض يا گزارش يا توزيع هرگونه اوراق چاپي يا خطي با امضاء يا بدون امضاء اكاذيبي را اظهار نمايد يا با همان مقاصد اعمالي را برخلاف حقيقت رأساً يا به عنوان نقل قول به شخص حقيقي يا حقوقي يا مقامات رسمي تصريحاً يا تلويحاً نسبت دهد اعم از اينكه از طريق مزبور به نحوي از انحاء ضرر مادي يا معنوي به غير وارد شود يا نه علاوه بر اعاده حيثيت در صورت امكان، بايد به حبس و يا شلاق تا (۷۴) ضربه محكوم شود.(جرم تشویش اذهان عمومی جرمی است مطلق)
- هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانهای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر نماید یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را برخلاف حقیقت، رأساً یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یاحقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یاد شده به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یانشود، افزون بر اعاده حیثیت در صورت امکان به حبس یا جزای یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.(تشویش اذهان عمومی رایانه ای جرمی است مطلق)
- هركس عالماً عامداً به قصد متهم نمودن ديگري آلات و ادوات جرم يا اشيايي را كه يافت شدن آن در تصرف يك نفر موجب اتهام او ميگردد بدون اطلاع آن شخص در منزل يا محل كسب يا جيب يا اشيايي كه متعلق به اوست بگذارد يا مخفي كند يا به نحوي متعلق به او قلمداد نمايد و در اثر اين عمل شخص مزبور تعقيب گردد، پس از صدور قرار منع تعقيب و يا اعلام برائت قطعي آن شخص، مرتكب به حبس و يا تا (۷۴) ضربه شلاق محكوم ميشود.(جرم افتراء عملی جرمی است مقید)
- هركس با نظم يا نثر يا به صورت كتبي يا شفاهي كسي را هجو كند و يا هجويه را منتشر نمايد به حبس محكوم ميشود.
- هرکس به وسیله سامانههای رایانهای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس یا جزای نقدی یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
- در خصوص نکته قبل چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد.