تعداد قاضی بر حسب نوع دادگاه در نظام قضایی ایران
- دادگاه کیفری_یک؛ دارای رییس و دو مستشار. که با حضور دو عضو نیز رسمیّت مییابد. در صورت عدم حضور رییس، ریاست دادگاه به عهدهی عضو مستشاری است که سابقهی قضایی بیشتری دارد. (مادّهی ۲۹۶ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲، اصلاحی مورّخ ۱۳۹۴)
- دادگاه کیفری_دو؛ با حضور رییس یا دادرس علیالبدل. که در حوزهی قضایی هر شهرستان تشکیل میشود. (مادّهی ۲۹۵ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲)
- دادگاه انقلاب؛ برای رسیدگی به جرایم موجب مجازات مندرج در بندهای (الف)، (ب)، (پ)، و (ت) مادّهی (۳۰۲) این قانون، دارای رییس و دو مستشار. که با دو عضو نیز رسمیّت دارد.
برای رسیدگی به سایر موضوعات، با حضور رییس یا دادرسعلیالبدل یا یک مستشار. (مادّهی۲۹۷ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲، اصلاحی مورّخ ۱۳۹۴) - دادگاه اطفال و نوجوانان؛ با حضور یک قاضی و یک مشاور. که نظر مشاور، مشورتی است. (مادّهی ۲۹۸ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲، اصلاحی مورّخ ۱۳۹۴)
- دادگاه بخش؛ با حضور رییس یا دادرس علیالبدل. (مادّهی ۳۳۶ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲)
- دادگاه تجدیدنظر_استان؛ دارای رییس و دو مستشار. که با دو عضو نیز رسمیّت دارد. (مادّهی ۴۲۶ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲، اصلاحی مورّخ ۱۳۹۴)
- دیوان_عالی_کشور؛ متشکّل از رییس و دو مستشار. که با دو عضو نیز رسمیّت دارد. و به تعداد لازم، عضو معاون، که میتوانند وظایف مستشار یا رییس را بر عهده گیرند. (موادّ ۴۶۲ و ۴۶۳ و نیز مادّهی ۴۲۶ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲، اصلاحی مورّخ ۱۳۹۴)
- دادگاه نظامی_دو؛ با حضور رییس یا دادرس علیالبدل. (مادّهی ۵۸۳ قانون آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلّح و دادرسی الکترونیکی ۱۳۹۳ و نیز مادّهی ۲۹۵ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲)
- دادگاه نظامی_یک؛ دارای رییس و دو مستشار. که با حضور دو عضو نیز رسمیّت مییابد. در صورت عدم حضور رییس، ریاست دادگاه به عهدهی عضو مستشاری است که سابقهی قضایی بیشتری دارد. (مادّهی ۵۸۳ قانون آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلّح و دادرسی الکترونیکی ۱۳۹۳ و نیز مادّهی ۲۹۶ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲)
- دادگاه تجدیدنظر_نظامی؛ دارای رییس و دو مستشار. که با دو عضو نیز رسمیّت دارد. (مادّهی ۵۸۳ قانون آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلّح و دادرسی الکترونیکی ۱۳۹۳ و نیز مادّهی ۴۲۶ قانون آ.د.ک ۱۳۹۲)
- دادگاه ویژهی_روحانیت؛ با حضور حاکم شرع. (مستنبط از موادّ ۱۰ و ۴۲ و ۴۸ آییننامهی دادسراها و دادگاههای ویژهی روحانیّت، مصوّب مرداد ۱۳۶۹ با اصلاحات ۱۳۸۴)
- دادگاه تجدیدنظر_ویژهی_روحانیت؛ متشکّل از یک رییس و دو مستشار. که با اکثریّت آراء، اتّخاذ تصمیم میشود. (مادّهی ۵۰ آییننامهی دادسراها و دادگاههای ویژهی روحانیّت، الحاقی مورّخ ۱۳۸۴)
- شعبهی بدوی_دیوان_عدالت اداری؛ متشکّل از یک رییس یا دادرس علیالبدل. (مادّهی ۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، مصوّب ۱۳۹۰ مجلس و ۱۳۹۲ مجمع)
- شعبهی تجدیدنظر_دیوان_عدالت اداری؛ متشکّل از یک رییس و دو مستشار. که با حضور دو عضو رسمیّت مییابد. و ملاک صدور رأی، نظر اکثریّت است. (مادّهی ۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، مصوّب ۱۳۹۰ مجلس و ۱۳۹۲ مجمع)
- دادگاه عمومی_حقوقی؛ با حضور رییس دادگاه و یا دادرس علیالبدل. (بند «الف» مادّهی ۱۴ قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب، اصلاحی مورّخ ۱۳۸۱)
- دادگاه خانواده؛ با حضور رییس یا دادرس علیالبدل و قاضی مشاور زن. که اظهارنظر قاضی مشاور زن، مشورتی است. و قاضی انشاءکنندهی رأی میتواند با نظر وی مخالفت کرده و با ذکر دلیل نظریّهی وی را ردّ کند. (مادّهی ۲ قانون حمایت خانواده، مصوّب ۱۳۹۱)