وب سایت یاسر هشترخانی وبسایت حقوقی دکتر یاسر هشترخانی یاسر | کتری حقوق بین الملل از دانشگاه فارابی|
مقالات مرتبط
دکتر یاسر هشترخانی حقوقدان و تحلیلگر مسائل حقوقی درباره ایران پهلوی و آلبانی کمونیست می‌نویسد: با توجه به فاصله میان دو کشور، مشخص نشد که چه زمانی روابط دو کشور آغاز شد، هرچند این روابط احتمالاً پس از جنگ جهانی دوم، هنگامی که آلبانی به یک کشور کمونیستی تبدیل شد و ایران تحت سلطنت پهلوی بود آغاز شد. از آنجا که آلبانی یک کشور کمونیستی بود، با اتحاد جماهیر شوروی همسو شد، در حالی که ایران پهلوی در طول مراحل ابتدایی جنگ سرد با ایالات متحده آمریکا متحد شد.
جمهوری اسلامی ایران و آلبانی
پس از استقرار حکومت دینی اسلامی در ایران در سال ۱۹۷۹، آلبانی به عنوان یک کشور کمونیستی، در جنگ ایران و عراق با شوروی ضد ایران همسو شد. این امر در نهایت تنش‌های آتی میان آلبانی و ایران را دامن زد با وجود اینکه آلبانی از دهه ۱۹۹۰ وارد دوران دموکراتیک شد.
در ابتدا، ایران از آلبانیایی‌ها در جنگ کوزوو پشتیبانی کرد، و گزارش‌هایی در مورد سربازان ایرانی در کوزوو به گوش می‌رسید. رسانه‌های ایرانی همچنین آشکارا اخباری را در مورد آلبانیایی‌ها منتشر کردند که از پشتیبانی ایران و تمایل به ایجاد یک حکومت دینی مشابه، حمایت می‌کردند. این روش در جنگ بوسنی آزمایش شد و حمایت مردم بوسنیایی را به خود جلب کرد.رئیس‌جمهور ایران محمد خاتمی حتی در جریان بمباران ناتو در یوگسلاوی در سال ۱۹۹۹ از مسلمانان آلبانی حمایت کرد. با این حال، زمانی که آلبانی تصمیم گرفت یک دولت سکولار و مدرن طرفدار غرب بماند و اسرائیل را به رسمیت بشناسد روابط دو کشور به هم ریخت.
در نتیجه همسویی آلبانی با ایالات متحده، روابط میان بین ایران و آلبانی تحت فشار قرار گرفت. در سال ۲۰۰۲، ایران «بنیاد قرآن کوزوو» را بنیان‌گذاری کرد با این امید که آلبانیایی‌ها در آلبانی و کوزوو را وادار کند تا از سکولاریسم خود دست کشیده و از حکومت دینی شیعه حمایت کنند، اما موفق نشدند. پلیس آلبانی حتی سرکوب این بنیاد را آغاز کرد. ایران در سال ۲۰۰۸ به تلافی سرکوب گروه‌های مورد حمایت ایران در آلبانی و کوزوو، استقلال کوزوو را به رسمیت نشناخت.
تنش‌ها از دهه ۲۰۱۰
تصمیم آلبانی برای استقبال از پناهندگی مجاهدین خلق ایران به این کشور منجر به وخامت بیشتر روابط آلبانی و ایران شد.
آلبانی ایران را به طراحی حملات تروریستی در این کشور در مرحله مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸ متهم کرد و در واکنش دیپلمات‌های ایرانی را اخراج کرد. ایران در واکنش، آلبانی را متهم به ساختگی تحت فشار آمریکا و اسرائیل کرد.
در ژانویه ۲۰۲۰، در پی درگذشت سردار ایرانی قاسم سلیمانی، علی خامنه ای، رهبر ایران و حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران سخنرانی‌هایی کردند که «یک کشور کوچک و شوم» را به دلیل تلاش برای سرنگونی رژیم اسلامی در ایران مورد اهانت قرار دادند. احتمالاً منظور آن‌ها آلبانی به دلیل وضعیت پناهندگی مجاهدین خلق بوده باشد ایلیر متا، رئیس‌جمهور آلبانی، ادعای ایران را رد کرد و دولت ایران را محکوم کرد. ادی راما، نخست‌وزیر آلبانی، در واکنش به انتقادات ایران از آلبانی، آشکارا از حمله آمریکا به ایران حمایت کرد.
