وب سایت یاسر هشترخانی وبسایت حقوقی دکتر یاسر هشترخانی یاسر | کتری حقوق بین الملل از دانشگاه فارابی|
مقالات مرتبط
چرا لیست سیاه FAFT مهمتر از تحریم‌هاست؟
اثر عدم همکاری با گروه اقدام مالی و بازگشت به فهرست تحریم‌های آن از اثر تحریم‌های آمریکا بیشتر است. این تاثیر به چند دلیل است؛
نخست اینکه تحریم‌های آمریکا را همه کشورها به تمام و کمال رعایت نمی‌کنند و کشورهایی همچون چین و روسیه وجود دارند که لااقل بخشی از تحریم‌های آمریکا را اجرا نمی‌کنند. اما پای استانداردهای گروه اقدام مالی که به میان می‌آید حتی چین و روسیه نیز به صراحت اظهار می‌کنند که اگر ایران به فهرست سیاه FATF بازگردد ناگزیر از قطع روابط بانکی و مالی خود با ایران خواهند بود.
دوم اینکه در تحریم‌های آمریکا یکسری استثنائات و معافیت‌ها برای موارد بشردوستانه و نظایر آن وجود دارد، حال آنکه در استانداردهای گروه اقدام مالی استثنا و معافیتی وجود ندارد. وقتی کشوری در فهرست سیاه گروه اقدام مالی قرار گیرد، سایر کشورها مکلف به اتخاذ اقدامات متقابل هستند.
سومین تفاوت استانداردهای گروه اقدام مالی با تحریم‌ها در امکان یا عدم امکان مذاکره در هر زمان است. ایالات‌متحده آمریکا بارها اعلام کرده است که در هر زمان آماده مذاکره با ایران است اما FATF برنامه زمانی و ساختار خاص خود را دارد و چنین نیست که در هر زمان که ایران اراده کند، بتواند با آن مذاکره کند. اگر ایران در چند ماه آینده به فهرست سیاه FATF بازگردد این امکان وجود دارد که تا ماه‌ها و حتی سال‌ها امکان مذاکره مجدد با آن و توافق بر سر برنامه اقدام جدید فراهم نشود.
حل نشدن مساله FATF نه‌تنها در جای خود یک مشکل اساسی برای نظام بانکی و اقتصاد ایران است، بلکه حل یکسری مسائل دیگر را هم با مانع مواجه خواهد کرد.
یکی از این مسائل، بسته برجامی اروپا است. ایران بعد از خروج آمریکا از برجام از اتحادیه اروپا انتظار دارد با ارائه یک بسته اقتصادی خلأ ناشی از خروج آمریکا از برجام را تا حد ممکن پر کند.
با این حال اروپا مکررا اظهار می‌دارد که عملیاتی شدن بسته اقتصادی خصوصا در زمینه‌های بانکی و مالی نیازمند حل مساله FATF است،
مساله دیگری که حل آن منوط به FATF است پیمان‌های پولی است که در ماه‌های اخیر چه از سوی مقام معظم رهبری و چه از سوی مجلس شورای اسلامی بر آن تاکید شده است. برای آنکه پیمان‌های پولی منعقد و عملیاتی شوند، لازم است یکسری اشخاص حقوقی (بانک‌های تجاری یا بانک‌های مرکزی) در کشورهای هدف حاضر به این شوند که این پیمان‌ها را با طرفین ایرانی خود مورد اجرا قرار داده و عملیاتی کنند. حال آنکه قرار داشتن نام ایران در فهرست گروه اقدام مالی باعث می‌شود که هیچ بانک خارجی حاضر نباشد طرف اجرای این پیمان‌ها با بانک‌های ایرانی قرار گیرد و تلاش‌های ایران برای انعقاد این پیمان‌ها بی‌اثر خواهد شد.
بنابراین نقش کلیدی حل مساله FATF در حل سایر مسائل بانکی و مالی را نباید از نظر دور داشت.
