فساد، انحصار و رانت دلیل مشکلات اقتصادی است نه آمریکا/ اگر امیدمان به سیاستهای آمریکا باشد، راه را اشتباه رفتهایم
به گزارش «فرهیختگان»، رامین مهمانپرست، سفیر اسبق ایران در لهستان و کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با «فرهیختگان» به فضای انتخابات آمریکا و عدم تاثیرگذاری دولتهای آمریکایی بر اقتصاد کشورمان اشاره کرد.
وی با تشریح این موضوع به مسئولان توصیه کرد فضای اقتصادی کشور را به دولت و انتخابات آمریکا گره نزنند. مشروح این گفتوگو در ادامه آمده است.
باتوجه به اینکه انتخابات آمریکا به اتمام رسید و بهاحتمال زیاد ترامپ پیروز این انتخابات بوده است، تحلیل شما درخصوص گره نزدن مشکلات داخلی به نتیجه انتخابات آمریکا و پرداختن به امور داخلی چیست؟
اولا نتیجه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا هنوز قطعی مشخص نشده است، هرچند براساس برخی پیشبینیها و اظهارنظرهایی که ترامپ دارد، مدعی هستند که در برخی ایالتها که رای تعیینکننده دارد، او رای برتر را دارد و پیش از اینکه شمارش آرا صورت گیرد، در عمل ناشیانه پیروزی خود را اعلام و حتی ادعا کرد اگر این نتیجه محقق نشود، یعنی تقلب شده و به دادگاه عالی مراجعه خواهد کرد.
جریانات مختلف آمریکا سیاستهای راهبردی مختلف نسبتبه ایران ندارند
فارغ از اینکه نتایج انتخابات به نفع ترامپ خواهد بود یا خیر، آنچه به سیاست خارجی ما و بحث ارتباط با آمریکا و تاثیری که در وضعیت اقتصادی ایران ارتباط خواهد داشت مساله جداگانهای است، اما اشتباه برخی از مسئولان ما این است که تصور میکنند جریانات مختلف آمریکا رویکردهای متفاوت و سیاستهای راهبردی متعددی نسبتبه ایران دارند.
اگر امیدمان به بیرون از ایران و سیاستهای کشوری همچون آمریکا باشد، راه را اشتباه رفتهایم
این یک اشتباه تحلیلی است و هرگونه برنامهریزی براساس تصور اشتباه است که مثلا بگوییم دموکراتها روی کار بیایند، به نفع کشور ما است و مشکلات ما حل میشود. این تصور اشتباه باعث میشود ما اقداماتی که باید در راستای اصلاح ساختارهای اقتصادی کشور و برنامهریزی درست برای پیشرفت کشور داشته باشیم را کنار بگذاریم و امیدمان به بیرون از ایران و سیاستهای کشوری همچون آمریکا باشد.
وضعیت کشور در 4 سال گذشته و امید بستن دولت به آمریکا را چطور تحلیل میکنید؟
در چهار سال گذشته ترامپ از برجام خارج شد و در عینحال بحث فشار حداکثری را مطرح کرد و بیشترین فشار را روی درآمد ارزی و فروش نفت ما گذاشت. اما اشتباه بزرگ مسئولان ما این بود که از این مساله استفاده نکردند تا اقداماتی را در راستای اقتصاد بدون نفت در کشور انجام دهند.
آنها حتی از این تهدید بهعنوان یک فرصت نیز استفاده نکردند و خود را معطل سیاستهای آمریکا کردند. از این نظر متاسفانه فرصتهای زیادی را از دست داده و مردم را نیز بهشدت تحتفشار اقتصادی و معیشتی قرار دادیم.
رویکرد دولت در شرایط جدید پیشرو باید چگونه باشد؟
توصیهای که میتوان داشت، درباره آینده کشور ایران است. ما باید توجه کنیم شاید 80 درصد مشکلات اقتصادی کشور ما ناشیاز بیتدبیری، عدم بهکارگیری استعدادهای داخل کشور و منابعی است که در کشور وجود دارد.
اقتصاد دولتی که فساد، انحصار و رانت حاصل آن است، دلیل اصلی مشکلات فعلی است
درواقع عدم استفاده از مدیران متخصص و دلسوز و وجود یک اقتصاد دولتی بزرگ که فساد، انحصار و رانت حاصل آن است، دلیل اصلی مشکلات فعلی است، لذا امیدواریم در دولت بعدی جریانی که بتواند این اصلاحات ساختاری را بهشکل اساسی و شجاعانه انجام دهد، روی کار بیاید.
اگر بتوانیم برنامهریزی درستی در داخل داشته باشیم و اشکالاتی را که درون کشور وجود دارد برطرف کنیم و مدیران خلاق، سالم و دلسوز و متخصص سرکار بیاوریم، رفتهرفته به رشد اقتصادی و نقطه اقتدار نزدیک خواهیم شد که در آن صورت همراهی و رضایت مردم و پشتیبانی آنها از سیاستها را خواهیم داشت.
در چنین شرایطی اگر به این نقطه برسیم، در آمریکا هرکسی روی کار بیاید میتواند از موضع برابر درخواست مذاکره با ما داشته باشد یا اگر مذاکرهای صورت میگیرد میتوانیم از حق خود دفاع کنیم و در غیر اینصورت با این رویه اشتباهی که برخی از مسئولان درپیش گرفتهاند نباید چشمانتظار یک معجزه باشیم.
باید برای اصلاح وضع موجود به مردم و بخش خصوصی میدان بدهیم
معجزه زمانی اتفاق میافتد که ما متوجه شویم باید به اشکالات درون کشور خود با توجه جدی رسیدگی کنیم، شجاعانه تصمیم بگیریم و تغییرات بزرگی را در ساختارهای خود انجام دهیم. ما باید برای اصلاح وضع موجود به مردم و بخش خصوصی میدان بدهیم و اجازه ندهیم مدیران فاسد و بیانگیزه و کسانی که خلاقیت ندارند، سمتها را اشغال کنند.
در نظرسنجیها و نتایجی که حاصل شده، پیشتازی ترامپ مسجل است. برخی در داخل وضعیت اقتصادی را به موضوع تحریمها گره میزنند و کاخ سفید را مقصر جلوه میدهند، آیا در شرایط فعلی کمکاریها و نقص عملکرد خود را میپذیرند؟
مهم نیست مسئولان کشور ما بخواهند در باقیمانده مدتی که در دولت فعلی وجود دارد دنبال مقصر بگردند یا تحریمها و خروج آمریکا از برجام را ریشه همه مشکلات بدانند، مهم این است که همه کشور و کسانی که دلسوز وضعیت هستند بهصورت فراجناحی تلاش کنند تا برای دولت بعدی بتوانیم همفکری و انسجام ایجاد کنیم و ساختارهای اداری و اقتصادی خود را تغییر دهیم.
از زمان فعلی باید به فکر افرادی باشند که بتوانند جایگاههای مدیریتی را بهخوبی و به شایستگی در دست بگیرند؛ بحثهای سیاسی که چه کسی مقصر بود، آمریکا تحریم کرد یا نکرد، هیچ دردی از کشور دوا نمیکند و دولت بعدی باید بتواند بهسرعت مشکلات اقتصادی و مسائل اجتماعی و فرهنگی را برطرف کند و ما را به آن نقطهای برساند که واقعا مردم ما به رضایتی که مطلوب است، دسترسی پیدا کنند.