وب سایت یاسر هشترخانی وبسایت حقوقی دکتر یاسر هشترخانی یاسر | کتری حقوق بین الملل از دانشگاه فارابی|
مقالات مرتبط
روزی که سربرگ پتروشیمی، تضمینی برای دریافت فاینانس بود!
یاسر هشترخانی کارشناس حوزه نفت و گاز
?امروز هشتم دی ماه در تقویم رسمی کشور، به عنوان روز صنعت پتروشیمی نامگذاری شده است. از منظر گستره فعالیتهای صنایع پتروشیمی در ایران و زنجیره ای از صنایع تکمیلی که به آن وابسته هستند، نامگذاری درستی هم بود. چراکه پتروشیمی و صنایع وابسته به آن نقش مهمی در رشد اقتصادی و اشتغالزایی در کشور ایفا می کنند و نامگذاری نمادین روزی به نام آن، ارزشمند است. البته در چنین روزی شاید خیلی مناسب نباشد که از حسرتها بگوییم. صنعت پتروشیمی حتی در دوران رکود اقتصادی هم از رونقی نسبی برخوردار است. اما این دلیل نمی شود که آنچه را داشتیم و از دست دادیم فراموش کنیم. چراکه می توانستیم، امروز حسرتهای کمتری داشته باشیم…
?واگذاری های گسترده در اقتصاد ایران، تقریبا با واگذاری صنعت پتروشیمی کلید خورد و هر بار نامی از پتروشیمی به میان می آید ناخودآگاه به یاد برند NPC می افتم که زمانی ارزشی جهانی داشت و امروز در ستادی خلاصه شده که هنوز در پیچ و خم تنظیم وظایف رگولاتوری خود است. هرچند به مدیران و کارکنان شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم، چه در گذشته و چه امروز، نمی توان چندان خرده گرفت چراکه آنها هم میراث دار شرایطی شده اند که خود نقشی در ایجاد آن نداشتند. البته چندی پیش وقتی در کنفرانس خبری مهندس بهزاد محمدی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی از او درباره پیامدهای واگذاری های گسترده در صنعت پتروشیمی به اسم خصوصی سازی سوال کردم، او آنقدر مثبت صحبت کرد که این تصور در من ایجاد شد که وقتی مدیری از خارج از صنعت پتروشیمی به آن وارد شده باشد، چندان شناختی از سابقه و ارزش برند پتروشیمی ندارد. اما روز صنعت پتروشیمی، شاید مناسبت خوبی باشد تا تلنگری به خودمان بزنیم که در این کشور با برندهای خود چه می کنیم؟ حال، می خواهد برندی ملی و منطقه ای همچون کارخانه ارج و کارخانه آزمایش و شرکت هپکو باشد، یا برندی بین المللی همچون NPC. ما کلا در تضعیف و نابودی برندها، تجربیات طولانی داریم!
?سخن کوتاه می کنم و برای یادآوری ارزش این برند و پناه بردن به نوستالژی شیرین آن، به سخن یکی از مدیران اسبق این صنعت تکیه می کنم. شاید دقیقترین و ساده ترین و در عین حال مهمترین زیان حاصل از واگذاری های غیرکارشناسی در صنعت پتروشیمی را چندی پیش مهندس غلامحسین نجابت مدیرعامل اسبق شرکت ملی صنایع پتروشیمی در گفتگوی تصویری با “نفت خبر” بیان کرد. مهندس نجابت که تنها مدیر صنعت پتروشیمی است که بیش از دو دهه پیش، نشان سازندگی از رییس جمهوری وقت، مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی دریافت کرده، گفته بود: “شرکت ملی صنایع پتروشیمی با برندی که به دست آورده بود که آن زمان چهل ساله بود، فقط در یک قلم، شش میلیارد یورو از اروپا فاینانس گرفت. فاینانس با رقمهای سه میلیارد یورو و دو و نیم میلیارد یورو هم موارد متعددی گرفت. با چه تضمینی؟ با تضمین سربرگ شرکت ملی صنایع پتروشیمی و امضای مدیرعامل آن. نه تضمین شرکت ملی صنایع پتروشیمی، نه تضمین بانکی، نه تضمین شرکت ملی نفت ایران، نه تضمین بانک مرکزی، نه تضمین وزارت اقتصاد و دارایی؛ فقط با سربرگ شرکت ملی صنایع پتروشیمی. این برند در دنیا چنین ارزشی داشت. شرکت بازرگانی پتروشیمی هم چنین وضعیتی داشت. در کل بازارهای دنیا ما و سابیک، رقیب و برندهایی شناخته شده بر مبنای کیفیت محصول بودیم. اما هر دو برند، چه NPC و چه بازرگانی پتروشیمی، با ندانم کاری خودمان تضعیف شد. خصوصی سازی لازمه کشور است اما در نحوه اجرای آن، به گونه ای عمل کردیم که معادن طلای خود را از دست دادیم. بعضیها می گویند اینها با قیمت ارزان واگذار شدند. اما من می گویم حتی اگر به ده برابر قیمت هم فروخته می شد باز هم آن برندها ارزش خود را از دست داده بودند چون لقمه لقمه شده بودند. ما باید آن دو برند را خصوصی سازی می کردیم ولی ارزش برند را حفظ می کردیم.”
?حالا امروز در روز پتروشیمی، نوستالژی شیرین روزهایی را مرور می کنیم که سربرگ NPC تضمینی برای دریافت فاینانس چند میلیارد یورویی بود! ای کاش باب این “برندکُشی” در این کشور، روزی بسته شود…
