دکتر یاسرهشترخانی رئیس مؤسسه حقوقی عدالت رهیاب درباره تکلیف مهریه زوجه پس از مرگ مینویسد؛ مطابق قانون هر چیزی که مالیت داشته باشد و قابل تملک نیز باشد می توان مهر قرار داد.از طرفی دیگر همین که عقد نکاح واقع شد زن مالک مهر می شود و این اجازه را خواهد داشت تا مهریه خود را از همسرش مطالبه نماید و یا آنکه هر تصرفی که بخواهد در آن بنماید. به عبارتی دیگر باید بیان داشت که مهریه از جمله حقوق قانونی زوجه می باشد که زوج را در برابر زوجه مشغول الذمه (مدیون)می گرداند. لذا دینی است بر دوش زوج که همواره در مقابل آن تکلیف به پرداخت برایش وجود خواهد داشت.
اما آنچه را که باید بدان توجه داشت این مطلب باشد که درست است مهریه از جمله حقوق قانونی زوجه می باشد اما این امر به معنای عدم امکان صرفنظر کردن از مطالبه مهریه یا بخشش مهریه نخواهد بود،چه اینکه اصولا هر حقی قابل اسقاط یا گذشت کردن می باشد.مهریه هم از جمله حقوقی است که زوجه خواهد توانست از اخذ آن خودداری یا صرفنظر نماید. مانند زنی که مهریه خود را به همسرش می بخشد،که باید گفت این امر صحیح است.
از طرفی دیگر باید بیان داشت که برای زوجه همواره امکان مطالبه مهریه از زوج وجود خواهد داشت،البته این مطالبه و تشریفات آن و تادیه مهریه،مطابق قانون جدید نحوه اجرای محکومیت های مالی دستخوش تغیرات خاصی گردیده است که بعدا به طور مفصل بدان خواهیم پرداخت.
علی ای حال حق مطالبه مهریه همواره برای ذی نفع آن وجود خواهد داشت،ولو آنکه زوجه در قید حیات نباشد.به عبارتی دیگربا فوت زوجه حق مطالبه مهریه مانند هر حق مالی دیگر به وراث وی منتقل خواهد شد.از همین روی وراث زوجه می توانند بعد از فوت زوجه به قائم مقامی از وی مهریه زوجه متوفی را از زوج مطالبه نمایند.
این در حالی است که زوج نمی تواند از تادیه مهریه زوجه متوفای خود به ورثه وی به هربهانه ای امتناع ورزد.مگر آنکه مهریه به سببی از اسباب قانونی مانند بخشش آن توسط زوجه یا دریافت آن پیش از فوت، وجود نداشته باشد.بنابراین باید گفت که دین ناشی از مهریه از جمله دیون ممتازه می باشد و حتی در صورت وجود دیون متعدد یا حتی فوت وی،باز هم تادیه مهریه زوجه بر سایر دیون مقدم است.
پس همانطور که گفته شد حقوق اشخاص همواره مورد توجه و حمایت قانون گذار بوده است ولو آنکه آنها در قید حیات نباشند،از همین روی وراث زوجه با تنظیم دادخواست مطالبه طلب(مهریه زوجه متوفی)،به نسبت سهم الارث خود به طرفیت زوج،حقوق قانونی زوجه متوفی را مطالبه نمایند.گفتنی است که ورثه زوجه می بایست مدارکی همچون گواهی حصر وراثت و عقدنامه زوجه را نیز به پیوست دادخواست خود،تقدیم دادگاه نمایند.