وب سایت یاسر هشترخانی وبسایت حقوقی دکتر یاسر هشترخانی یاسر | کتری حقوق بین الملل از دانشگاه فارابی|
مقالات مرتبط
اینستکس واقعی را پیگیری کنید
آمریکا با اعلام اینکه معافیت پنج مشتری اصلی نفت ایران(چین، ترکیه، هند، کره و ژاپن) را از تحریم‌ها تمدید نخواهد کرد، وارد دوره بی‌اثرسازی تحریم‌های خود شده است.
لااقل ترکیه و چین تلویحا اعلام کرده‌اند که از این تحریم‌ها تبعیت نخواهند کرد. تکلیف کره و ژاپن روشن است، اما درباره هند، سومین واردکننده نفت در جهان، نمی‌توان با قطعیت نظر داد و باید منتظر محاسبات هندی ها ماند که البته قطعا متاثر از رفتار چین و ترکیه خواهد بود.
یک قاعده بر تحریم‌های آمریکا حاکم بوده و آن اینکه هرگاه نهاد در معرض تحریم، بسیار بزرگتر از آن بوده که بتوان تحریمش کرد، بی سر و صدا از تحریم عقب نشینی کرده است. اینک وقت استفاده از این قاعده در فروش نفت است. اگر دولت چین یک ساز و کار تحت نظر مستقیم دولت برای خرید نفت ایران و تسویه پول آن ایجاد کند، آمریکا از اعمال تحریم علیه دولت چین ناتوان خواهد بود. دقت کنیم که تاکنون شرکت‌ها و بانک‌های چینی بابت همکاری با ایران تحریم شده‌اند، نه دولت چین.
اگر چنین ساز و کاری توسط چین ایجاد شود، که به دلایل متعدد آمادگی آن در پکن وجود دارد، دومینوی بی‌اعتنایی به تحریم‌های یکجانبه آمریکا از سوی دیگران نیز آغاز خواهد شد.
ممکن است این پرسش پیش آید که چرا اروپایی ها چنین ساز و کاری ایجاد نکردند؟ پاسخ روشن است. اساسا تصور اینکه اروپا خارج از پازل آمریکا قرار بگیرد، توهم است. اگر اروپایی‌ها اراده سیاسی بر بی‌اعتنایی به تحریم آمریکا داشتند، هم امکان آن وجود داشت و هم ابزارش، اما به صراحت اعلام کردند که قصد نقض تحریم‌های آمریکا را ندارند.
دولت آقای روحانی پس از برجام به خیال اینکه بازی برد-برد با غرب انجام داده، دوستان چینی را که در دوره قبلی تحریم‌ها به تجارت با ایران ادامه داده و جریمه‌های فراوان پرداختند، رنجانده و آزرده است. احیای روابط با چینی‌ها و ایجاد یک کانال واقعی مالی برای خنثی‌سازی تحریم آمریکا، مخصوصا در شرایطی که برخی تشدید تنش میان پکن-واشنگتن در سال جاری را در آستانه تقابل توصیف می‌کنند، ممکن است. اما باید منتظر ماند و دید که دولت تدبیر همچنان چشم امید به اروپایی‌ها دارد یا دست همکاری استراتژیک به شرق می‌دهد.
